Patomorfologia to gałąź medycyny, która koncentruje się na tkankach i narządach. Analizuje zmiany, do jakich dochodzi w ich obrębie i odpowiednio je klasyfikuje. Jest interdyscyplinarną dzieciną nauki, choć więc jej podstawą jest anatomia patologiczna, wspiera także specjalistów z wielu innych obszarów medycyny.

Badania patomorfologiczne są wykorzystywane nie tylko w diagnozie wielu chorób, ale i w procesie ich leczenia. Co więcej, mogą obejmować także tkanki osób zmarłych, dzięki czemu łatwiejsze staje się ustalenie przyczyny zgonu.

Badanie patomorfologiczne jest przeprowadzane pod mikroskopem i koncentruje się na analizie pobranych od pacjenta tkanek i komórek. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z badaniem histopatologicznym, w drugim – z cytologicznym. W obu przypadkach jego przeprowadzenie umożliwia uzyskanie szeregu informacji na temat przebiegu procesu chorobowego.

Jednym z najważniejszych celów badania patomorfologicznego jest potwierdzenie lub wykluczenie obecności zmian nowotworowych. Pozwala ono jednak również na trafniejszą diagnozę chorób zapalnych i stanów zwyrodnieniowych.

Badanie histopatologiczne można wykonywać nie tylko na tkankach pobieranych podczas biopsji, ale również na fragmentach tkanek uzyskanych w czasie wykonywania rektoskopii i gastroskopii. Analizie poddaje się także tak zwane wyskrobiny pochodzące choćby ze zmienionych fragmentów skóry. Podczas badania cytologicznego analizuje się komórki uzyskane zarówno z cytologii ginekologicznej, jak i z płynów, które pobrano w czasie punkcji.